Czym jest należność wymagalna i co warto o niej wiedzieć?
Problemy finansowe mogą spotkać każdego i tylko od danej osoby zależy, w jaki sposób sobie z nimi poradzi. Jedną z metod jest branie kredytów lub chwilówek na bieżące wydatki. Niestety, w pewnym momencie może to spowodować jeszcze więcej kłopotów, z których później ciężko wyjść. Dlatego warto poznać wszelkie terminy, które później nie zaskoczą nas i nie zdziwią. Jednym z nich jest należność wymagalna. Czym jest i co warto o niej wiedzieć?
Należność wymagalna, czyli co?
Gdy powstaje zobowiązanie finansowe, to wówczas pojawiają się dwie strony, które są zaangażowane w całą sytuację. Jedną z nich jest dłużnik, a drugą wierzyciel. W zależności od tego, jakie konkretnie mamy zobowiązania oraz czyim dłużnikiem jesteśmy, należności może mieć bank, osoba prywatna lub na przykład instytucja finansowa.
Według definicji słownikowej należność to kwota, którą należy komuś wypłacić. W prawie cywilnym jest tłumaczone jednak zgoła odmiennie, czyli jako uprawnienie osoby fizycznej, prawnej lub organizacji posiadającej zdolność prawną do otrzymania ustalonej kwoty pieniężnej, jaka wynikała z zawartej umowy. Należność jest określana kwotą oraz terminem spłaty.
Warto tutaj zaznaczyć, że istnieje słowo, które często jest stosowane jako synonim należności, jednak ma odrębne znaczenie. Chodzi o wierzytelność, która cechuje się zbywalnością i można ją przenieść na osoby trzecie. Obejmuje również przedmioty o określonej wartości, w przeciwieństwie do należności, która dotyczy tylko świadczeń pieniężnych.
Należność – wymagalna, krótkoterminowa i inne
Należności można podzielić na kilka kategorii, w zależności od przyjętych kryteriów. Wśród nich najczęściej wymienia się termin płatności, tytuł powstania, stopień realności oraz stopień wymagalności.
Należności krótkoterminowe
W tym wypadku chodzi o należności, które po maksymalnie 12 miesiącach muszą zostać spłacone. Stają się wówczas wymagalne i następuje konieczność ich spłaty. Tutaj można zaliczyć między innymi należności z tytułu rozliczeń publiczno-prawnych, czyli dotacje, ubezpieczenia, opłaty celne oraz podatki. Innym przykładem są te od pracowników, z tytułu zaliczek, a także właścicieli. Należności krótkoterminowe są dochodzone sądownie.
Należności długoterminowe
Tak określa się właściwie każdą należność, której czas spłaty jest dłuższy niż rok. Są to na przykład kwoty należne od kontrahentów (jeśli wynikają z rozrachunków z tytułu sprzedaży środków trwałych oraz inwestycji w nieruchomości), z tytułu kaucji za wynajem lokalu oraz raty płacone po upływie 12 miesięcy.
Należności wymagalne i niewymagalne
Należności niewymagalne powstają jednocześnie z zobowiązaniem. Dobrym przykładem tutaj jest na przykład zawarcie umowy kredytowej. W momencie jej zawiązania ma się do czynienia z należnością niewymagalną. Stan ten utrzymuje się tak długo, aż nastąpi dzień spłaty pierwszej raty kredytu, najczęściej po 30 dniach od zawarcia umowy.
Należność wymagalna natomiast umożliwia wierzycielowi rozpoczęcie działania prowadzącego do odzyskania umówionej kwoty. Zazwyczaj odbywa się to poprzez wezwanie do zapłaty, a w trudniejszych przypadkach może się to skończyć przed sądem. Jeśli spłata się opóźnia, a wierzyciel chce uniknąć przedawnienia się długu, to musi szukać sposobu na odzyskanie swoich należności.
Należność wymagalna – jak wygląda jej odzyskiwanie?
W momencie, gdy wszystkie raty i zobowiązania są spłacane w terminie, to nie powinien pojawić się żaden problem. Kłopot zaczyna się w momencie, gdy pojawiają się zaległości lub opóźnienia. Wierzyciel wówczas musi zmierzyć się z wizją poważnych strat – w końcu po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru musi uregulować różne opłaty, np. podatki. Wówczas niestety, ale traci podwójnie.
Prawo przewiduje kilka opcji, które pomagają w odzyskaniu swoich należności. Jest to między innymi przedsądowe wezwanie do zapłaty. Można je wysłać już w dniu, w którym powstaje należność wymagalna. Wówczas często może się okazać, że kontrahent po prostu zapomniał o uiszczeniu opłaty w terminie. Przedsądowe wezwanie pomaga także w ugodowym załatwieniu sprawy.
Inną opcją jest cesja należności, czyli przeniesienie jej na innego właściciela. Konieczne wówczas staje się spisanie umowy oraz poinformowanie dłużnika. Najczęściej stosuje się to w momencie, gdy osoba zobowiązana do spłaty ociąga się i unika uregulowania należności. Często mogą pomóc tutaj firmy windykacyjne, które za odpowiednią marżę wykupują wierzytelności i samodzielnie się nimi zajmują.
Jeśli jednak nie chcemy cesjonować należności, to pozostaje jeszcze droga sądowa. Na wniosek wierzyciela sąd rejonowy może wszcząć postępowanie upominawcze, uproszczone lub nakazowe.
Należność wymagalna – przedawnienie
W przypadku odzyskiwania należności, należy zwrócić uwagę na jedną, istotną kwestię, jaką jest termin przedawnienia. Większość wierzytelności przedawnia się dopiero po 10 latach, jednak są takie, u których dzieje się to znacznie szybciej. 10 lat dotyczy należności rozliczanych na zasadach ogólnych, pożyczek oraz roszczeń wynikających z prawomocnego wyroku sądu lub ugody. Z kolei w przypadku świadczeń okresowych, weksli lub umów związanych z prowadzeniem działalności, są to tylko 3 lata. Umowy o dzieło, zlecenie oraz sprzedaży przedawniają się po 2 latach, natomiast rok na odzyskanie należności wymagalnej jest w przypadku umów przedwstępnych oraz spedycji i przewozu. Warto o tym pamiętać i w razie zbliżającego się terminu przedawnienia należności skierować swoje kroki do sądu.
Comments are closed.